در خلاصه ترین تعریف می‌توان گفت که ترموکوپل یک سنسور است که در اندازه‌گیری دما از آن استفاده می‌شود. این سنسور شامل دو سیم از جنس‌های متفاوت است؛ به شکلی که دو سر سیم‌ها به یکدیگر جوش خورده و یک اتصال را تشکیل داده‌اند. در نقطه این اتصال می‌توان میزان دما را اندازه‌گیری کرد. در حال حاضر انواع متنوعی از ترموکوپل‌ها وجود دارند که هر کدام دارای خصوصیات منحصر به فرد خود از لحاظ دوام، مقاومت شیمیایی، مقاومت در برابر لرزش، سازگاری کاربردی و بازه دمایی هستند. لازم به ذکر است که ترموکوپل‌ها دارای کاربری‌های بسیار متنوعی در صنایع گوناگون هستند؛ از این صنایع می‌توان به صنایع تولید برق، نفت و گاز، سیمان، کاغذ سازی، داروسازی، بیوتکنولوژی، زیست فناوری و غیره اشاره کرد. همچنین ترموکوپل‌ها در صنایع مربوط به لوازم خانگی مثل اجاق گازها، شومینه سازی و توسترهای آشپزخانه‌ای مورد استفاه قرار می‌گیرند. کاربرد ترموکوپل در لوازم خانگی به ویژه وسایلی که با جریان گاز کار می‌کنند بسیار گسترده است.
استفاده از ترموکوپل در لوازم گاز سوز
همان‌طوری که پیش‌تر نیز اشاره شد؛ در واقع بیشترین مورد کاربرد ترموکوپل در صنایع تولید تجهیزاتی است که با گاز کار می‌کنند. اجاق گازهای خانگی از بیشترین موارد مصرف این وسیله هستند. در واقع اجاق گازهای آشپزخانه‌ای که مجوز استاندارد و گواهی ایمنی کالا را اخذ کرده‌اند؛ برای ایجاد امنیت مصرف کنندگان مجهز به ترموکوپل شده‌اند. در واقع کاربرد ترموکوپل در لوازم خانگی؛ مانند اجاق گاز در مواقعی است که به دلیل سر رفتن غذا یا جریان باد یا هر عامل دیگری شعله گاز خاموش شود؛ در این مواقع ترموکوپل اقدام به قطع جریان گاز می‌کند تا از نشت جریان گاز و ایجاد خطرات بعدی نظیر انفجار یا حریق جلوگیری کند. بر این اساس ترموکوپل یکی قطعه کلیدی و بسیار با اهمیت به لحاظ کارکرد ایمنی در اجاق گاز است؛ تا جایی که پس از خاموش شدن شعله قادر است جریان گاز را قطع نماید.
در مورد نحوه کارکرد ترموکوپل در اجاق گاز؛ بایستی بدانیم که در واقع ترموکوپل یک مولد برق است از این رو برای تولید برق بایستی ترموکوپل از طریق دو سر آن که به هم متصل هستند گرم شود با این توضیح که حرارت لازم برای این گرم شدن توسط سر شعله اجاق گاز تولید می‌شود و در نتیجه ایجاد این حرارت در دو سر آزاد ترموکوپل برق تولید می‌شود. در اجاق گازهای رومیزی صفحه‌ای و فرگازها؛ محل اتصال دو فلز توسط شمعک یا پیلوت اجاق گاز گرم می‌شود و انتهای دیگر ترموکوپل هم که به بوبین متصل شده است. این برق تولید شده در بوبین؛ میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند و هسته بوبین را در حالت جذب به طرف داخل بوبین نگاه می‌دارد؛ در طرف آزاد بوبین یک واشر ظریف پلاستیکی قرار داده شده است. در این صورت اگر به هر علتی شعله گاز خاموش شود مثل سر ریز شدن غذا بر روی شعله؛ جریان برق ایجاد شده توسط ترموکوپل قطع می‌گردد؛ در اثر این عمل بوبین خاصیت مغناطیسی خود را از دست می‌دهد و فنر پشت هسته بوبین؛ آن را به سمت بیرون میراند در این هنگام واشر قادر می‌گردد که مسیر گاز را مسدود نماید.
بر همین اساس در زمان روشن کردن وسایل گاز سوز مجهز به ترموکوپل؛ برای انجام فعالیت ترموکوپل بایستی دکمه آن‌را چند ثانیه نگاه داشت تا با گرم شدن ترموکوپل؛ برق تولید شود و به بوبین منتقل گردد و بوبین را در حالت جذب نگاه داشته و پس از آن مسیر گاز باز شود و شعله روشن گردد. کاربرد ترموکوپل در لوازم خانگی و نحوه عملکرد آن؛ اغلب مشابه توضیحاتی است که در قسمت فوق برای اجاق گاز شرح داده شد.
🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶
جهت خرید المنت تسمه ای با ما تماس بگیرید :
🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶
استفاده از ترموکوپل در ترموستات
یکی از موارد استفاده از ترموکوپل‌ها در ترموستات است و در واقع وظیفه آن این است که ترموستات را برای انجام عمل خاموش و روشن تحریک می‌کند. بنابراین همان‌طور که پیش از این هم اشاره شد ترموکوپل یک سنسور مخصوص جهت اندازگیری دما است که برای خوانش میزان دما در محیط مورد استفاده قرار می‌گیرد و ترموستات قسمتی از دستگاه است که بر اساس این دمای خوانش شده توسط ترموکوپل به صورت اتوماتیک وار اقدام به روشن یا خاموش‌سازی دستگاه می‌کند. کاربرد ترموکوپل در لوازم خانگی اغلب به همراه ترموستات و با همکاری تناتنگ این دو وسیله صورت می‌پذیرد.
استفاده از ترموکوپل در دماسنج‌های پزشکی
علاوه بر کاربرد ترموکوپل در لوازم خانگی؛ دسته‌ای از تجهیزات مربوط به حوزه پزشکی و درمان هم از ترموکوپل در ساختار خود بهره می‌گیرند. از جمله این تجهیزات می‌توان به دماسنج‌های پزشکی اشاره کرد. این تجهیزات سنجشی شامل حسگرهای پوستی، تشخیص تومور و تحقیقات مربوط به DNA هستند؛ در واقع بسیاری از این تجهیزات حرفه‌ای به فن آوری ترموکوپل مجهز هستند تا امکان سنجش دقیق موضوع را داشته باشند.
استفاده از ترموکوپل در وسایل نقلیه
در کنار کاربرد ترموکوپل در لوازم خانگی؛ یکی از گسترده‌ترین موارد استفاده از ترموکوپل استفاده از آن در وسایل نقلیه است. به صورت خلاصه می‌توان اظهار داشت که عمده استفاده از ترموکوپل در وسایل نقلیه برای نظارت و تنظیم در عملکرد سر سیلندر خودرو و شمع آن، عملکرد صحیح ترمز دیسک، قرائت گازهای خروجی از خودرو و سلامت باتری است.
استفاده از ترموکوپل در دیگ‌های بخار، سنسورهای گرمایشی و کوره‌ها
عملکرد ترموکوپل در دیگ‌های بخار، سنسورهای گرمایشی و کوره‌ها شبیه عملکرد آن در ترموستات است. در واقع عملکرد ترموکوپل در این وسایل مانند کاربرد ترموکوپل در لوازم خانگی از جمله اجاق گاز؛ به صورت یک وسیله کنترل‌گر و محافظ جلوگیری کننده از نشت گاز است. بر این اساس استفاده از ترموکوپل در این تجهیزات حساس در صنایع مختلف؛ نقش پیشگیری کننده بسیار حائز اهمیتی در جلوگیری از حوادث سنگین ناشی از انفجار یا آتش سوزی بر عهده دارد.
استفاده از ترموکوپل در دماسنج‌های غذایی، کاوشگرهای صنعتی و حسگرها
دماسنج‌های غذایی به صورت گسترده‌ایی برای عملکرد مناسب خود نیازمند استفاده از ترموکوپل هستند. عملکرد صحیح ترموکوپل در یک دماسنج غذایی مانند کاربرد ترموکوپل در لوازم خانگی؛ در واقع خوانش و ثبت حرارت صحیح در نقاط مختلف مواد غذایی است. انواع ترموکوپل‌ها و با برندهای مختلفی به میزان گسترده‌ایی در صنایع غذایی از این جهت کاربرد دارند بر این اساس می‌توان از ترموکوپل‌ها در تولید مواد غذایی و نگهداری آن‌ها بهره گرفت. از ترموکوپل‌ها در صنایع غذایی که وابسته به دما هستند مثل تولید بستنی، تولید مربا، نانوایی‌ها، تولید شیرینی یا بیسکویت، قصابی‌ها و محصولات لبنی بسیار استفاده می‌شود؛ همچنین در زمینه نگهداری از مواد غذایی در تجهیزاتی مانند یخچال‌ها، فریزرها و ماشین‌های حمل مواد غذایی کاربرد فراوان دارند. بر این اساس استفاده از دماسنج‌های غذایی مجهز به ترموکوپل؛ تنها راه اطمینان از صحت و ایمنی مواد غذایی برای مصرف کنندگان است.